Ακάρεα Σκονης
Ταξινόμηση
- Τα ακάρεα σκόνης είναι μικροσκοπικοί οργανισμοί (αόρατοι δηλαδή με γυμνό μάτι) που ανήκουν στην συνομοταξία των αρθροπόδων την υποσυνομοταξία χηλικέρατα (Chelicerata), την ομοταξία Αραχνίδια (Arachnida), την υφομοταξία ακάρεα (Acarina), την τάξη ακαριόμορφα (Acariformes).
- Η ανάλυση δειγμάτων σκόνης από σπίτια έδειξε ότι στην Ελλάδα τα ακάρεα Dermatophagoides Pteronyssinus και Dermatophagoides Farinae της οικογένειας Pyroglyphidae αποτελούν το 90-100% του πληθυσμού των ακάρεων τα οποία ευρίσκονται στα στρώματα και το 75 – 95% των ακάρεων που διαπιστώνονται στα χαλιά και τις μοκέτες, ανεξαρτήτως γεωγραφικής περιοχής.
Γενικά
- Ζουν σε όλα τα σπίτια σε συγκεντρώσεις που εξαρτώνται από τις συνθήκες του περιβάλλοντος.
- Συνήθως περιέχονται 100 με 500 ακάρεα ανά γραμμάριο σκόνης αλλά ορισμένες φορές μπορεί να φτάσουν και τα 20.000/gr.
- Οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις τους βρίσκονται στα στρώματα, στα μαξιλάρια, στους καναπέδες, στα χαλιά, στις κουρτίνες, στις ταπετσαρίες και στα χνουδωτά παιχνίδια. Τα στρώματα των κρεβατιών αποτελούν το ιδανικό μικροπεριβάλλον για την ανάπτυξή τους. Ο αριθμός των ακάρεων σε ένα στρώμα 5ετίας μπορεί να είναι από 5.000 έως 15.000 ακάρεα ανά τετραγωνικό εκατοστό στρώματος !
- Η παρουσία τους έχει άμεση σχέση με τις ιδιαίτερες συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας που επικρατούν στο περιβάλλον του σπιτιού.
- Οι ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη και πολλαπλασιασμό τους είναι σχετική υγρασία 75% και θερμοκρασία 25 – 30 ο C.
Τι προκαλούν
- Τα συχνότερα συμπτώματα είναι μπουκωμένη μύτη, φτάρνισμα, καταρροή με κνησμό στη μύτη και στα μάτια ιδίως κατά το πρωινό ξύπνημα.
- Σε αυτό το στάδιο δηλαδή κάποιος έχει αλλεργική ρινίτιδα ή επιπεφυκίτιδα.
- Σε βαρύτερες περιπτώσεις προκαλούνται βήχας ή και επεισόδια δύσπνοιας οπότε αναπτύσσει αλλεργικό άσθμα.
- Τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους με κάποια επίταση τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες ανάλογα πάντα με τις συνθήκες υγρασίας.
Η διάγνωση
- Η διάγνωση της αλλεργίας στα ακάρεα γίνεται από τους ειδικούς αλλεργιολόγους με τη λήψη πλήρους ιστορικού και τη διενέργεια των ειδικών αλλεργικών δερματικών δοκιμασιών, εύκολα και γρήγορα (εντός 15 λεπτών).
- Ο συσχετισμός των συμπτωμάτων με τα αποτελέσματα των τεστ μας δίνει την διάγνωση.
- Όταν ακούμε ότι κάποιος “είναι αλλεργικός στη σκόνη” δεν σημαίνει ότι η σκόνη είναι η αιτία της αλλεργίας.
- Με τα σωματίδια της σκόνης του σπιτιού μεταφέρονται τα περιττώματα των ακάρεων στα οποία κανείς μπορεί να έχει αλλεργία και να εμφανίζει τα συνήθη συμπτώματα που αναφέραμε.
- Σήμερα υπολογίζεται ότι το 6 έως 35% του πληθυσμού παρουσιάζει ευαισθησία στα ακάρεα, ενώ σε ορισμένες περιοχές το ποσοστό των ασθματικών που έχουν ευαισθησία στα ακάρεα φθάνει το 90%.
Αντιμετώπιση
- Η αντιμετώπιση συνίσταται σε 3 στάδια:
- Στην ΑΠΟΦΥΓΗ, όπου αν κάποιος είναι αλλεργικός στα ακάρεα πρέπει να μειώσει τον πληθυσμό των ακάρεων στο χώρο του σπιτιού που θα έχει σαν αποτέλεσμα τη βελτίωση των συμπτωμάτων και μείωση της χρήσης φαρμάκων αλλά σίγουρα αυτό δεν αρκεί πάντα και δεν αλλάζει την εξέλιξη της αλλεργίας.
- Είναι πραγματικά δύσκολη η αποφυγή γιατί τα ακάρεα είναι παντού και έχει προσωρινά αποτελέσματα ενώ βελτιώνει την κατάσταση σε μικρό ποσοστό.
- Συνιστάται μείωση της σχετικής υγρασίας στο σπίτι σε <50%. με καλό αερισμό του σπιτιού και τη χρήση κλιματιστικών.
- Αποφυγή υλικών που είναι θέσεις για την ανάπτυξη ακάρεων πχ. μοκέτες, παχιά χαλιά, ταπετσαρίες, κουβέρτες, κ.α.
- Καθαρισμός του σπιτιού με ηλεκτρική, απορροφητική σκούπα τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα με τακτική αλλαγή του φίλτρου και της σακούλας της σκούπας.
- Συνιστάται η χρήση σκούπας με ειδικά φίλτρα (HEPA).
- Η τοποθέτηση ειδικών θηκών στα στρώματα, τα μαξιλάρια και τα παπλώματα μειώνει σε κάποιο βαθμό τα επίπεδα των ακάρεων στο σπίτι.
- Αν σκεφτούμε ότι ένας άνθρωπος περνά κατά μέσο όρο το ένα τρίτο του χρόνου του στο κρεβάτι και ότι οι μεγαλύτερες ποσότητες ακάρεων παρατηρούνται στα κρεβάτια επικεντρώνουμε τις προσπάθειές στις κρεβατοκάμαρες των αλλεργικών ατόμων.
- Στην ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ με χρήση αντισταμινικών, κορτιζονούχων σκευασμάτων και αντιλευκοτριενικών που αποφέρουν άμεση βελτίωση των συμπτωμάτων αλλά μόλις σταματήσει η χορήγηση τους τότε τα συμπτώματα επιστρέφουν.
- Στην ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΠΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ (ΑΝΟΣΟΘΕΡΑΠΕΙΑ) που είναι και η μοναδική μόνιμη λύση και γίνεται μόνο από ειδικούς αλλεργιολόγους.
- Πρόκειται για τον φυσιολογικό τρόπο αντιμετώπισης που έχει μόνιμα αποτελέσματα.
Γενικές συμβουλές
- Πάντα ξεσκόνισμα με υγρό πανί.
- Όχι φαγητά στο κρεβάτι.
- Διατήρηση υγρασίας στο σπίτι σε επίπεδα κάτω του 40%.
- Τακτικός αερισμός υπνοδωματίου.
- Αλλαγή στρώματος , εάν είναι ηλικίας άνω των 5 ετών .
- Πλύσιμο κλινοσκεπασμάτων στο πλυντήριο σε θερμοκρασία άνω των 60°C.
- ‘Όσα ρούχα δεν μπορούν να πλυθούν στο πλυντήριο , στέλνονται για στεγνό καθάρισμα.
- Απομάκρυνση γεμιστών παιγνιδιών από το κρεβάτι του παιδιού π.χ. αρκουδάκια
- Απομάκρυνση μόνιμων μοκετών ή χαλιών
- Απομάκρυνση πουπουλένιων μαξιλαριών και παπλωμάτων (μπορεί να αναπτυχθούν μύκητες που χρησιμεύουν ως τροφή για τα ακάρεα).
- Χρήση ειδικών ακαρεοκτόνων για το στρώμα και τα χαλιά.
- Χρήση ειδικού ακαρεοκτόνου για πλύσιμο στο πλυντήριο.
- Για τον καθαρισμό του στρώματος σε βάθος ενδείκνυται μηχάνημα καθαρισμού, με δόνηση και αναρρόφηση στροβιλισμού, ώστε να αφαιρεί την “εσωτερική σκόνη” 99,97% χωρίς να την ανακυκλώνετε πάλι στον χώρο.
- Χρήση ειδικών θηκών για τα στρώματα, τα μαξιλάρια και τα παπλώματα που δεν επιτρέπουν τη δίοδο των περιττωμάτων των ακάρεων .
- Χρήση ηλεκτρικών σκουπών με ειδικά φίλτρα που παγιδεύουν τα ακάρεα και τα περιττώματά τους.
- Αποφυγή εισόδου κατοικίδιων ζώων στα υπνοδωμάτια.