Βιολογία

• Το αρσενικό κουνούπι έχει πιο τριχωτές κεραίες από του θηλυκού.
• Τα κουνούπια τρέφονται με νέκταρ ή γύρη
• Τα θηλυκά χρειάζονται και αίμα προκειμένου να μπορέσουν να κάνουν αβγά.
• Εφόσον το θηλυκό πραγματοποιήσει ένα γεύμα αίματος τότε ωριμάζουν τα αβγά του τα οποία και τοποθετεί συνήθως στην επιφάνεια του νερού.
• Τα αυγά στην συνέχεια εκκολάπτονται και εμφανίζονται οι προνύμφες που τρέφονται με διάφορα οργανικά κατάλοιπα.
• Μερικές προνύμφες από κάποια είδη κουνουπιών τρέφονται με άλλα κουνούπια ή άλλα μικρά έντομα.
• Οι προνύμφες είναι υδρόβιες και εφοδιασμένες με δύο αναπνευστικά συστήματα που τους επιτρέπουν να αναπνέουν τόσο κάτω από το νερό όσο και από πάνω.
• Η ελαστικότητα που έχουν στο κάτω μέρος της κοιλιάς τους, τους δίνει τη δυνατότητα να μετακινούνται με ταχύτητα χτυπώντας το νερό.
• Ακολουθεί το στάδιο της νύμφης. Από τη ράχη της νύμφης που φέρει μια σχισμή στο πάνω μέρος της βγαίνει το ακμαίο. Στη συνέχεια χρησιμοποιεί το σώμα της για να επιπλεύσει στο νερό, πριν καταφέρει να πετάξει.
• Τα κουνούπια ερεθίζονται και προσελκύονται από την κίνηση, από τη σωματική θερμότητα, από την υγρασία και το διοξείδιο του άνθρακα που εκπνέεται με την αναπνοή.
• Το σφύριγμα που κάνουν προέρχεται από το συγχρονισμένο τους φτερούγισμα.
• Στον άνεμο τα κουνούπια δεν παρουσιάζουν αντίσταση και με αυτόν μπορούν να μεταφερθούν σε πολύ μακρινές αποστάσεις.
• Η δραστηριότητα τους έχει να κάνει με τη θερμοκρασία και την υγρασία του αέρα.
• Τις πρώτες πρωινές, τις πρώτες νυχτερινές ώρες και κατά τη διάρκεια της νύχτας τα περισσότερα είδη είναι πιο ενεργητικά και τσιμπούν.
• Υπάρχουν και είδη που τσιμπούν και όλο το εικοσιτετράωρο.
• Το θηλυκό τρυπάει το δέρμα του ανθρώπου ή του ζώου με 6 «καρφίτσες» που έχει στο στόμα του.
• Βγάζει ένα αιμολυτικό και αντισταμινικό σάλιο.
• Με τη προβοσκίδα του ρουφά το αίμα που καταλήγει στην κοιλιά του.
• Ανάλογα με την ποσότητα, αυτή μεγαλώνει, αφού έχει μεγάλη ελαστικότητα.
• Το τσίμπημα του κουνουπιού προκαλεί κοκκινίλα στο δέρμα, πρήξιμο και έντονη ενοχλητική φαγούρα.
• Ένα σκούρο δέρμα προσελκύει περισσότερο τα κουνούπια παρά ένα ανοιχτόχρωμο.

Τα γένη

Ο ανωφελής – Anopheles sp.

• Είναι ο φορέας της ελονοσίας και των ασθενειών της εγκεφαλίτιδας και φιλαρίασης.
• Τα ενήλικα κουνούπια του γένους αυτού αναγνωρίζονται από τη στάση του σώματος τους, όπου η προβοσκίδα, το κεφάλι και το σώμα είναι σε μία ευθεία γραμμή.
• Επίσης τα φτερά τους φέρουν μικρά στίγματα.
• Με το τσίμπημά του σε άτομο που έχει ελονοσία, το θηλυκό μαζί με το αίμα ρουφάει και το πλασμώδιο στο οποίο οφείλεται η ασθένεια.
• Μέσα στο σώμα του κουνουπιού το μικρόβιο παραμένει και αναπτύσσεται. Στη συνέχεια μεταφέρεται στους σιελογόνους αδένες του και έτσι με νέο τσίμπημα σε σώμα υγιούς ανθρώπου, μεταφέρει μέσω του σάλιου του το μικρόβιο στον οργανισμό του.
• Το ανωφελές κουνούπι ζει από 18 μέρες μέχρι 4-5 εβδομάδες.

Το κοινό κουνούπι Culex sp.

• Πολλαπλασιάζεται σε στάσιμα και μολυσμένα νερά αλλά και σε μέρη όπου υπάρχει αρκετή υγρασία.
• Η προβοσκίδα του είναι διακεκομμένη και προς τα κάτω σε σχέση με το υπόλοιπο σώμα του.
• Τα φτερά του είναι χρωματικά ομοιόμορφα. Τα αβγά του τα γεννάει στην επιφάνεια του νερού και αυτά επιπλέουν κατά ομάδες των 100 ή και περισσοτέρων.
• Ζει 10-15 μέρες αλλά σε ψυχρές συνθήκες μπορεί να ζήσει και περισσότερο.
• Μπορεί να μεταφέρει την ασθένεια της εγκεφαλίτιδας, αλλά αρκετά δύσκολα, ενώ την ασθένεια της φιλαρίασης μόνο σε τροπικές περιοχές.

Το γένος αηδής Aedes sp.

• Μεταδίδει τον Κίτρινο πυρετό και άλλες σοβαρές ασθένειες.
• Διαφέρει από το κοινό κουνούπι στο ασημένιο χρώμα που έχει ο θώρακάς του.
• Το άκρο της κοιλιάς του θηλυκού είναι μυτερό και έχει διάφορα αισθητήρια εξαρτήματα που εξέχουν.
• Οι προνύμφες του γένους αυτού είναι κοντές και χοντρές ενώ τα αβγά του έχουν τη δυνατότητα να αντέχουν και έξω από το νερό για αρκετό καιρό.
• Αναπαράγεται μετά από πλημμύρες σε δεξαμενές βρόχινου νερού ή σε αρμυρά έλη.
• Η ζωή του είναι συνήθως σύντομη (10-15 μέρες) αλλά κάτω από κατάλληλες ψυχρές κλιματολογικές συνθήκες μπορεί να ζήσει έως και μερικούς μήνες.

To κουνούπι Τίγρης – Aedes albopictus

• Είναι ίσως το πιο πολυσυζητημένο διεθνώς είδος κουνουπιού τις τελευταίες δύο δεκαετίες.
• Επιτίθεται στον άνθρωπο κυρίως κατά τη διάρκεια της ημέρας με αποκορύφωμα το σούρουπο και την αυγή.
• Τα θηλυκά προτιμούν να τσιμπούν στις περιοχές των αστραγάλων και των γονάτων ενώ εκτός από τον άνθρωπο τσιμπούν με ευκολία και άλλα θηλαστικά αλλά και πτηνά.
• Στην Ευρώπη εντοπίστηκε πρώτα στις ακτές της Βόρειας Αλβανίας το 1979 και στη συνέχεια το 1990 πέρασε στην Ιταλία και το 1999 στη Γαλλία.
• Στην Ελλάδα εντοπίστηκε το 2003 στην Κέρκυρα και τη Θεσπρωτία, ενώ τον Αύγουστο του 2008 ακμαία άτομα και προνύμφες εντοπίστηκαν στον Αστακό Αιτωλοακαρνανίας.
• Είναι αρκετά διαδεδομένο και σε άλλες περιοχές, συμπεριλαμβανομένης και της Αττικής.
• Το Aedes albopictus δεν είναι ούτε νέο είδος κουνουπιού (περιγράφηκε από τον Skuse το 1894), ούτε είναι το μόνο υπεύθυνο για τη μετάδοση σοβαρών ασθενειών όπως ο δάγκειος πυρετός.
• Και άλλα είδη κουνουπιών όπως το Aedes aegypti είναι εξίσου ικανοί φορείς της ασθένειας αυτής.
• Παθογόνα για τα οποία έχει αποδειχθεί ότι είναι φορέας στη φύση, είναι :
• οι αρμποϊοί Chikungunya,
• ο ιός της Ιαπωνικής Εγκεφαλίτιδας (Japanese Εncephalitis),
• ο ιός του Δυτικού Νείλου (West Nile Virus),
• ο La Crosse virus, η St. Louis Encephalitis, η Eastern Equine Encephalomyelitis, η Western Equine Encephalomyelitis, ο Potisi virus,
• ο κίτρινος πυρετός (Yellow Fever) και
• οι νηματώδεις των φιλαριάσεων Dirofi laria immitis και Dirofi laria repens.
• Το είδος αυτό πέτυχε, μέσα σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, κάτι εξαιρετικά αξιοσημείωτο από εντομολογική άποψη με αδιαμφισβήτητα μεγάλες επιπτώσεις στη δημόσια υγεία.
• Από ένα είδος ενδημικό των δασών της ΝΑ Ασίας και όχι ιδιαίτερα σημαντικό από υγειονομική άποψη, να αποτελεί σήμερα ένα από τα πλέον «επικίνδυνα» και «επικηρυγμένα» είδη κουνουπιών, για ολόκληρο το Δυτικό ημισφαίριο.
• Η ιδιότητα που το κατέστησε τόσο σημαντικό δεν ήταν άλλη από την εκπληκτική ικανότητα που ανέπτυξε τα τελευταία 20 περίπου χρόνια να εξαπλώνεται με ευκολία σε νέους βιότοπους μακριά από τον αρχικό τόπο παρουσίας του και να μεταδίδει ασθένειες αυτόχθονες των νέων περιοχών που εγκαθίσταται.
• Η ικανότητά του να καλύπτει με πτήση μεγάλες αποστάσεις είναι περιορισμένη γι’ αυτό και ο κυριότερος τρόπος διασποράς του είναι συνήθως η παθητική μεταφορά όπως είναι το εμπόριο χρησιμοποιημένων ελαστικών που είναι και ο επικρατέστερος τρόπος για την παγκόσμια εξάπλωσή του.

ιός του Δυτικού Νείλου

• Ο ιός του Δυτικού Νείλου μεταδίδεται με τσίμπημα μολυσμένων κουνουπιών.
• Η κύρια δεξαμενή του ιού στη φύση είναι τα πτηνά.
• Oι άνθρωποι και τα θηλαστικά θεωρούνται ως αδιέξοδοι ξενιστές καθώς ο τίτλος του ιού στο αίμα τους, κατά τη διάρκεια της ιαιμίας, είναι χαμηλός και δεν επαρκεί για τη μόλυνση των κουνουπιών.
• Η πλειονότητα των ανθρώπων που μολύνονται με τον ιό είναι ασυμπτωματικοί.
• Περίπου 20% εμφανίζουν ήπια συμπτώματα γριπώδους συνδρομής.
• Λιγότεροι από 1% παρουσιάζουν σοβαρότερες εκδηλώσεις από το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα, κυρίως εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα, οξεία χαλαρή παράλυση.
• Οι πιο σοβαρές εκδηλώσεις εμφανίζονται σε ηλικιωμένα άτομα και ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς.

Αντιμετώπιση

Πρόληψη

• Εντοπισμός των κρίσιμων σημείων ανάπτυξης πληθυσμών σε μικρή ή μεγάλη κλίμακα.
• Περιορισμός εστιών με στάσιμα νερά. Από κατάργηση των πιάτων στις γλάστρες μέχρι την αποξήρανση ελών ή λιμνών.
• Αποφράξεις σε αποχετεύσεις.
• Επισκευές διαρροών.
• Μειωμένο πότισμα του κήπου.
• Κλαδέματα σε παρτέρια με πλούσια βλάστηση.
• Έλεγχος αυτοφυούς βλάστησης.
• Συχνό κούρεμα χλοοτάπητα.
• Θωράκιση του κτιρίου μας σε σίτες στις πόρτες και τα παράθυρα, αεροκουρτίνες κλπ.

Προνυμφοκτονίες.

• Κατά την άνοιξη αρχίζουμε τις δειγματοληψίες των στάσιμων νερών.
• Στόχος είναι η έγκαιρη καταπολέμηση ώστε να μην προλάβουν να αναπτυχθούν μεγάλοι ανεξέλεγκτοι πληθυσμοί.
• Τα δείγματα αφού παίρνονται με την διαδικασία που προβλέπεται πηγαίνουν σε πιστοποιημένο εργαστήριο για έλεγχο.
• Ένα τέτοιο εργαστήριο είναι το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο στην Κηφισιά.
• Αν βρεθεί πληθυσμός προνυμφών σε μία συγκέντρωση συνιστάται προνυμφοκτονία με ρυθμιστή ανάπτυξης στον υδάτινο όγκο.
• Ακόμα και κάποια είδη ψαριών εισάγονται σε λίμνες για τον έλεγχο των προνυμφών.

Ακμαιοκτονίες

• Οι υπολειμματικοί ψεκασμοί δεν έχουν καλά αποτελέσματα.
• Απευθείας ψεκασμοί με πυρεθρίνες σε όλες τις επιφάνειες που συχνάζουν τα ακμαία έντομα.
• Δεν πρέπει να γίνεται αλόγιστη χρήση.
• Το πρόβλημα δεν πρόκειται να λυθεί μόνο με ψεκασμούς με ακμαιοκτόνα.

Σύλληψη – Παγίδευση Κουνουπιών

• Αν υποθέσουμε ότι πήραμε όλα τα προληπτικά μέτρα και δεν έχουμε στον χώρο μας κουνούπια ή έχουμε στον χώρο μας κάποια κουνούπια και τα αντιμετωπίσαμε αποτελεσματικά με ψεκασμό με ρυθμιστές ανάπτυξης (προνυμφοκτόνα) και ακμαιοκτόνα (εντομοκτόνα). Τι θα γίνει όμως με τα κουνούπια του γείτονα ?
• Μπορούμε να συλλάβουμε τα κουνούπια που θα έρθουν στον χώρο μας με ειδικές παγίδες. Η μέθοδος είναι συμπληρωματική με τις υπόλοιπες.
• Κυκλοφορούν στο εμπόριο και παρουσιάζουν καλά αποτελέσματα μικρές ή μεγάλες ηλεκτρικές συσκευές με εκπομπή CO2 και χρήση ειδικού φωτισμού.

Απώθηση Κουνουπιών

• Η τελευταία γραμμή άμυνας όπου δεν πήγαν καλά οι προηγούμενες προσπάθειες ή βρισκόμαστε εκτός του χώρου ευθύνης μας πχ. Σε πικ νικ στο δάσος, είναι η χρήση απωθητικών ουσιών ή συσκευών.
• Κυκλοφορούν στο εμπόριο διαφόρων τύπων απωθητικά όπως φιδάκια, ταμπλέτες σε ηλεκτρικές συσκευές, απωθητικά με υπερήχους, με ακτινοβολία, βραχιολάκια, ειδικοί λαμπτήρες και τέλος, σκευάσματα σε spray, για ψεκασμό των γυμνών σημείων του δέρματος μας.

Φλεβοτόμοι – Σκνίπες, midges

Ταξινόμιση

• Ανήκουν στην οικογένεια Ψυχοδίδες (Psychodidae), την υποοικογένεια Phlebotominae, το γένος Phlebotomus. Τα πιο γνωστά είδη είναι Phlebotomus Sergenti, Phlebotomus Macedonicus και Phlebotomus Papatasi.
• Υπάρχουν 700 είδη των φλεβοτόμων (σκνιπών).
• Τα γένη Phlebotomus, Lutzomyia και Sergentomyia μυζούν αίμα από σπονδυλωτά.
• Τα είδη των δύο πρώτων έχουν υγειονομική σημασία είναι πιθανοί ή αποδεδειγμένοι φορείς της Leishmania spp.

Περιγραφή

• Έχουν τριχωτό σώμα.
• Είναι μικρά (μήκος τέλειου ως 5 mm.), λεπτά με μακριά πόδια.
• Οι πτέρυγες είναι λογχοειδείς.
• Τα στοματικά μόρια είναι κοντά.
• Κατά την ανάπαυση, τοποθετούν τα φτερά τους υπό γωνία πάνω από την κοιλία τους (σε σχήμα V).
• Πριν από το νύγμα, πηδούν σε κύκλους γύρω από το σημείο στόχο του θύματός τους.

Βιολογία

• Τρέφονται από φυσικές πηγές γλυκόζης.
• Τα θηλυκά χρειάζονται απομύζηση αίματος για την ωρίμανση των αβγών τους.
• Οι αρσενικές σκνίπες δεν τσιμπούν.
• Τσιμπούν το κυρίως το σούρουπο και την νύχτα.
• Μπορεί και την ημέρα σε σκιερές και υγρές θέσεις.
• Η ακτίνα διασποράς από τις εστίες μπορεί να είναι μερικές εκατοντάδες μέτρα.
• Διαχειμάζουν στο στάδιο της προνύμφης 4ης γενεάς.
• Οι προνύμφες τρέφονται με διάφορες οργανικές ουσίες.
• Ο βιολογικός κύκλος διαρκεί από 20 ως 40 μέρες.
• Πριν από την απομύζηση αίματος, προηγείται έκκριση σάλιου πάνω στο δέρμα του ξενιστή.
• Το σάλιο τους περιέχει αντιπηκτικές ουσίες.

Προβλήματα στον άνθρωπο και τους σκύλους

• Μεταβιβαστές λεϊσμανίασης, τριήμερου πυρετού και Bartonella bacilliformis (Ν. Αμερική)
• Η λεϊσμανίαση, γνωστή και ως Καλά αζάρ, θεωρείται από τα πιο συχνά λοιμώδη νοσήματα των σκύλων στην Ελλάδα.
• Η νόσος οφείλεται στη Leishmania infantum, παράσιτο το οποίο μεταδίδεται στο σκύλο μέσω των θηλυκών φλεβοτόμων (σκνίπες).
• Συνήθως νοσούν ενήλικα σκυλιά ηλικίας μεγαλύτερης των 6 μηνών. Δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ φύλου ή φυλής.
• Εκτός από το σκύλο, το νόσημα έχει εμφανιστεί σε άγρια σαρκοφάγα, πρόβατα, γάτες, τρωκτικά και στον άνθρωπο.
• Τα συμπτώματα της στον σκύλο περιλαμβάνουν :
• πυρετό,
• απώλεια μαλλιών (ιδιαίτερα γύρω από τα μάτια),
• απώλεια βάρους,
• δερματικά έλκη και ανώμαλη ανάπτυξη των νυχιών
• Επίσης αναιμία, αρθρίτιδα και νεφρική δυσλειτουργία που μπορεί να προκαλέσει θάνατο.
• Οι ακριβές θεραπείες βοηθούν μόνο τον έλεγχο των συμπτωμάτων, αλλά δεν θεραπεύουν την ασθένεια.

Αντιμετώπιση

• Επικεντρώνεται στην καταπολέμηση των ακμαίων :
• Υπολειμματικοί ψεκασμοί επιφανειών
• Σε εξωτερικές επιφάνειες πηγαδιών, πέτρινους τοίχους, κορμούς δένδρων, πόρτες, γρίλιες, παράθυρα και σημεία εισόδου στα κτίρια
• Σίτες σε πόρτες και παράθυρα
• Κουνουπιέρες, χρήση ανεμιστήρων
• Εντομοαπωθητικά χώρου
• Μέτρα ατομικής προστασίας

Ceratopogonidae (νυσσιτικές Σκνίπες) biting midges

Ταξινόμιση

• Ανήκουν στην Υπεροικογένεια Chironomoidea, στην οικογένεια Ceratopogonidae και στις υποοικογένειες : Forcipomyiinae, Dasyheleinae, Ceratopogoninae, Leptoconopinae.
• Υπάρχουν 5000 είδη παγκοσμίως και 30 είδη στην Ελλάδα.
• Πιο σημαντικό το γένος Culicoides spp.

Περιγραφή

• Μικρές αιμομυζητικές «σκνίπες» (1-2 mm)
• Κοντά στοματικά μόρια με την προβοσκίδα να εκτείνεται προς τα κάτω.
• Τα αρσενικά έχουν πτεροειδείς κεραίες.

Βιολογία

• Ανάλογα με το είδος η ωοτοκία γίνεται σε διάφορα υγρά σημεία.
• Οι προνύμφες τρέφονται με οργανική ουσία.
• Τα τέλεια τρέφονται με σακχαρούχα διαλύματα.
• Τα θηλυκά απαιτούν και αίμα για την ωοτοκία.
• Τσιμπούν σε γυμνά μέρη του σώματος.
• Η απόσταση πτήσης είναι 2 – 3 χλμ. από την εστία.

Υγειονομική σημασία

• Προκαλούν όχληση με το επώδυνο τσίμπημα.
• Κυρίως στο ύπαιθρο.
• Ορισμένα είδη είναι φορείς παρασίτων.
• Ιός Oropouche (Ν.Αμερική).
• Νηματώδης Mansonella perstans (Αφρική).
• Μεγάλης κτηνιατρικής σημασίας.

Αντιμετώπιση

• Η καταπολέμηση στο στάδιο της προνύμφης είναι γενικά πολύ δύσκολη ενώ συχνά είναι οικονομικά και περιβαλλοντικά μη αποδεκτή. Μπορεί όμως να γίνει μείωση ή εξαφάνιση των πιθανών εστιών ανάπτυξης προνυμφών.
• Η καταπολέμηση των ακμαίων γίνεται κυρίως με υπολειμματικούς ψεκασμούς επιφανειών, μέσα και γύρω από κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, πόρτες, παράθυρα και σημεία εισόδου στάβλων & οικιών, σε κήπους κλπ.
• Εντομοαπωθητικά χώρου, μέτρα ατομικής προστασίας
• Προστασία ζώων: Στέγαση των ζώων από το σούρουπο έως την αυγή, λεπτή σίτα σε πόρτες και παράθυρα των στάβλων, εμβολιασμός των ζώων.

Simulidae (μαύρες μύγες) Black flies

Ταξινόμιση

Ανήκουν στην Υπεροικογένεια Chironomoidea, στην οικογένεια Simuliidae, στις υποοικογένειες : Parasimuliinae, Simuliinae, στα γένη Prosimulium, Austrosimulium, Cnephia (τσιμπούν ανθρώπους) και Simulium, με υγειονομική σημασία.

Περιγραφή

• Τα ενήλικα άτομα είναι μικρά (μήκος : 1,5 – 4 mm.).
• Το σώμα τους είναι ισχυρό με πλάγια όψη.
• Ο θώρακας είναι κυρτός.
• Έχουν μαύρο χρώμα.
• Φέρουν λευκές, αργυρόχρωμες ή κιτρινωπές τρίχες στο σώμα και στα πόδια.

Βιολογία

• Ωοτοκούν σε διάφορα σημεία με νερό ανάλογα με το είδος.
• Χαρακτηρίζονται από ταυτόχρονη έξοδο μεγάλων αριθμών ενηλίκων.
• Τρέφονται με φυσικές σακχαρούχες τροφές
• Τα θηλυκά χρειάζονται και αίμα για την ωοτοκία.
• Οι ξενιστές ανάλογα με το είδος ποικίλουν.
• Τα ακμαία μπορεί να ζήσουν 3 ως 4 εβδομάδες ώσπου να βρουν αίμα.
• Μπορεί να πετάξουν μέχρι και 15 ως 30 χλμ. για να βρουν αίμα.
• Η όχληση στις εύκρατες περιοχές είναι εποχική.

Υγειονομική σημασία

• Πολύ ενοχλητικά για τον άνθρωπο και τα ζώα με τα επίπονα νύγματα τους.
• Προκαλούν τοπικό ερεθισμό, οίδημα που διαρκεί ως μερικές εβδομάδες.
• Σε μεγάλες προσβολές αναφέρονται πονοκέφαλοι, πυρετός, διόγκωση λεμφαδένων ή και αρθρίτιδες.
• Αδειάζουν κυριολεκτικά μεγάλες περιοχές.
• Μεταφέρουν παθογόνους μικροοργανισμούς.
• Η ονχοκερκίαση είναι μία μικροφιλάρια που μεταφέρεται μόνο με Simuliidae και προκαλεί την Νόσο των ποταμών.

Αντιμετώπιση

• Οι ψεκασμοί για προνύμφες σε ρυάκια και ποτάμια είναι πολύ δύσκολη και συχνά θεωρείται οικονομικά και περιβαλλοντικά μη αποδεκτή.
• Σε ορισμένες περιπτώσεις η ρύθμιση της ροής του νερού (πχ. σε αρδευτικά κανάλια) περιορίζει αποτελεσματικά τις προνύμφες.
• Για την καταπολέμηση ακμαίων γίνονται ULV ψεκασμοί σε ανοικτό χώρο κάθε λίγες ημέρες.
• Μέτρα ατομικής προστασίας με εντομοαπωθητικά είναι απολύτως απαραίτητα σε πολλές περιοχές της γης.

Tabanidae (αλογόμυγες), Horse-flies

Ταξινόμηση

• Είναι έντομα. Ανήκουν στην Τάξη των Διπτέρων (Diptera), και στην οικογένεια των Tabanidae. Στην υποοικογένεια Chrysopsinae έχουμε το γένος Chrysops. Στην υποοικογένεια Tabanidae έχουμε τα γένη Haematopota και Tabanus.
• Μεγάλες αιμομυζητικές μύγες γνωστές ως αλογόμυγες ή νταβάνια.
• Είναι κοσμοπολίτικα με πολλά γένη και 4.000 είδη παγκοσμίως.

Περιγραφή

• Μετρίου έως μεγάλου μεγέθους αιμομυζητικά δίπτερα (6-30 mm).
• Ειδικά οι Tabanus είναι εύσωμες και δυνατές. Είναι οι μεγαλύτερες αιμομυζητικές μύγες με άνοιγμα πτερύγων ως 6,5 εκ.
• Ο χρωματισμός ποικίλει. Συχνά έχουν ρίγες.
• Οι κεραίες είναι κοντές και δυνατές με τρία άρθρα.
• Χρησιμεύουν για την διάκριση των γενών.

Βιολογία

• Τρέφονται με φυσικές σακχαρούχες ουσίες. Το θηλυκό για την ωοτοκία αναζητά αίμα σε ανθρώπους διάφορα θηλαστικά, αμφίβια, ερπετά και πουλιά.
• Ωοτοκεί (100 – 1.000 αυγά) στην κάτω πλευρά φύλλων κ.α. αντικειμένων.
• Καλύπτονται με υδρόφοβη ουσία.
• Οι προνύμφες πέφτουν στην λάσπη.
• Αναγνωρίζονται από τους προεξέχοντες δακτυλίους που ζώνουν τα περισσότερα τμήματά τους.

Η σχέση τους με τον άνθρωπο

• Πολύ επώδυνο τσίμπημα. Πολύ ενοχλητικά για τον άνθρωπο και τα ζώα.
• Μηχανικοί φορείς ασθενειών των ζώων (άνθρακας, λοιμώδης αναιμία ιπποειδών, αναπλάσμωση, τουλαρεμία, διάφορα τρυπανοσώματα).
• Στον άνθρωπο μεταφέρει τον νηματώδη των οφθαλμών Loa loa (Chrysops).

Αντιμετώπιση

• Πολύ δύσκολη.
• Αποξηράνσεις ελωδών περιοχών.
• Οι προνύμφες πολλών ειδών ζουν κάτω από την επιφάνεια του εδάφους συνεπώς είναι δύσκολη η καταπολέμηση.
• Χρωματικές παγίδες προσέλκυσης δίνουν κάποια αποτελέσματα.
• Απωθητικά μέσα προστασίας για τον άνθρωπο και τα ζώα (geraniol) σε περιλαίμια.