Νυχτερίδες
Οι νυχτερίδες. Βιολογία, συνήθειες, αντιμετώπιση.
Ταξινόμηση
- Οι Νυχτερίδες είναι θηλαστικά της τάξης των Χειρόπτερων (Chiroptera).
- Είναι τα μόνα θηλαστικά που μπορούν να πετούν.
- Είναι η δεύτερη μεγαλύτερη τάξη των θηλαστικών μετά τα τρωκτικά (περιέχει περισσότερα από 1000 είδη).
Περιγραφή
- Η νυχτερίδα δεν διαθέτει φτερά αλλά πετάει με τη βοήθεια των μπροστινών της άκρων των οποίων τα δάκτυλα είναι μεταξύ τους ενωμένα με μεμβράνη.
Ποια είναι η τροφή τους
- Πολλά είδη νυχτερίδων τρέφονται με τροφές φυτικής προέλευσης.
- Τα περισσότερα είδη είναι εντομοφάγα. Τρώνε κάθε βράδυ έντομα όσο το μισό βάρος τους.
- Υπάρχουν και σαρκοφάγα και αιμοφάγα μόνο σε τροπικές περιοχές.
Ποιοι είναι οι φυσικοί εχθροί
- Στους φυσικούς εχθρούς των νυχτερίδων περιλαμβάνονται ορισμένα αρπακτικά πτηνά όπως η κουκουβάγια και το γεράκι, θηλαστικά όπως η γάτα και το κουνάβι και ορισμένα είδη φιδιών.
Οι αισθήσεις τους
- Η νυχτερίδες χρησιμοποιούν τον ηχοεντοπισμό. Εκπέμπουν, δηλαδή, ήχους σε υψηλό τόνο και στη συνέχεια χρησιμοποιούν την ηχώ που παράγεται για να εντοπίσουν τη λεία τους στο σκοτάδι.
Που ζουν
- Τα περισσότερα είδη νυχτερίδας έχουν ως τόπο διαμονής σπήλαια και βγαίνουν τη νύχτα για να τραφούν.
- Δεν είναι σπάνιο να φωλιάζουν σε στέγες σπιτιών, σε εγκαταλελειμμένα κτίρια, και άλλους ανθρωπογενείς χώρους.
- Επειδή είναι ωφέλιμες πολλοί τις βοηθούν να στεγαστούν σε ειδικά ξύλινα σπιτάκια.
- Μπορούν να φτάσουν στον χώρο μας πετώντας πολλά χιλιόμετρα.
Βιολογία
- Η νυχτερίδα ζει περίπου 5 – 10 χρόνια και κατ’ εξαίρεση ως και 30 χρόνια. Επειδή χάνει πολύ θερμότητα από το σώμα της τρέφεται πολύ εντατικά για να αναπληρώσει αυτή την απώλεια.
- Το χειμώνα που δεν είναι εύκολο να βρει τροφή, πέφτει σε νάρκη. Υπάρχουν μερικά είδη νυχτερίδων, που το χειμώνα μεταναστεύουν στα θερμά μέρη και επιστρέφουν πάλι την άνοιξη.
- Η περίοδος που ζευγαρώνει είναι το φθινόπωρο, λίγο πριν πέσει στην χειμερινή νάρκη.
- Η γονιμοποίηση γίνεται την άνοιξη.
- Το σπερματοζωάριο διατηρείται όλο το χειμώνα στο τοίχωμα της μήτρας και την άνοιξη γονιμοποιεί το ωάριο.
- Η εγκυμοσύνη διαρκεί 2 μήνες και το θηλυκό γεννά 1 μικρό τη φορά, που κουβαλά στην πλάτη του, μέχρι εκείνο να μπορέσει να πετάξει.
- Οι νυχτερίδες πετούν με 20 χλμ την ώρα.
Τα είδη
Στην Ελλάδα θα συναντήσουμε τα είδη :
- Νυχτονόμος, Tadarida teniotis
- Μεσορινολόφος, Eptesicus serotinus
- Παρδαλονυχτερίδα, Vespertilio murinus
- Μεγάλος νυχτοβάτης, Nyctalus lasiopterus
- Νυχτοβάτης, Nyctalus noctula
- Νανονυχτερίδα, Pipistrellus pipistrellus
- Πτερυγονυχτερίδα, Miniopterus schreibersii
- Μπαρμπαστέλλος, Barbastella barbastellus
Οι νυχτερίδες και ο άνθρωπος
- Είναι ωφέλιμες για τον άνθρωπο επειδή τρέφονται κατά κύριο λόγο με έντομα και μάλιστα βλαβερά για τον άνθρωπο όπως τα κουνούπια.
- Προστατεύονται από την Νομοθεσία και διεθνείς συμβάσεις. Οι πληθυσμοί τους δυστυχώς μειώνονται για μια σειρά λόγους.
- Όταν εισέρχονται στο κτίριο, συνήθως κατά λάθος, οφείλουμε να τις απομακρύνουμε χωρίς να πάθουν κακό.
- Το ίδιο και όταν έχουν εγκατασταθεί σε μία στέγη ή μία σοφίτα ή σε οποιοδήποτε μέρος μιας εγκατάστασης και η παρουσία τους είναι ενοχλητική.
- Ένα πρόβλημα που μπορεί να προκαλέσουν είναι τα περιττώματα που αφήνουν στον χώρο που φωλιάζουν.
- Όπως κάθε άλλος οργανισμός δεν είναι ανεκτός να ζει και να δραστηριοποιείται σε χώρο διαμονής ή εργασίας ανθρώπων στο αστικό περιβάλλον. Για αυτό απαιτείται η διαχείριση τους.
- Δεν συνιστάται η επαφή μαζί τους, πέρα από την ενόχληση τους για τον λόγο της μετάδοσης παρασίτων και μικροβίων.
- Προτείνεται ο έλεγχος της κάθε εγκατάστασης για πιθανή ύπαρξη φωλιών και η θωράκιση του κάθε χώρου ώστε να μην είναι δυνατή η είσοδος νυχτερίδων ή άλλων ανεπιθύμητων οργανισμών.
- Για την απώθηση ανοίγουμε πόρτες και παράθυρα και ανάβουμε τα φώτα. Πάντα συνυπολογίζοντας την υποχρέωση μας να μην κάνουμε κακό στα ζώα.
- Μηχανήματα εκπομπής υπερήχων συνήθως δεν έχουν εγκρίσεις από τις αρχές.
- Με ειδικά απωθητικά spray, που χρησιμοποιούμε για την απώθηση άλλων θηλαστικών, επίσης δεν έχουν εγκρίσεις για την απώθηση νυχτερίδων.
- Παγίδες με κολλητική επιφάνεια που χρησιμοποιούμε για την σύλληψη τρωκτικών δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιηθούν για νυχτερίδες.
- Ψεκασμοί με εντομοκτόνα επίσης δεν επιτρέπονται.
- Σε περίπτωση που υπάρξει ανάγκη διαχείρισης και δεν είμαστε σε θέση με ίδιες δυνάμεις να δώσουμε λύση θα καταφύγουμε σε οργανώσεις για την προστασία αγρίων ζώων.